Image : © Les Marneurs – www.lesmarneurs.fr
Het bureau voor architectuur, landschap en stedenbouw, “Les Marneurs”, het Waalse Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek en de firma BeVert bundelen hun krachten rond een aanplantingsproject van acht hectare (ha) op de marginale site van Le Martinet in Charleroi (Monceau-sur-Sambre). Er zullen twee gebieden worden gebruikt voor de productie van biomassa, waaronder een zone met miscanthus en een berkenbos van 3 hectare.
De samenwerking werd mogelijk gemaakt door de open call die vorig jaar werd georganiseerd door het New-C-Land project.
De selectieprocedure van het project
Eind 2018 ondertekenden ValBiom, GxABT – ULiège en de stad Charleroi een overeenkomst voor de terbeschikkingstelling van een oppervlakte van 8 ha op de voormalige mijnsite van Le Martinet. Dit met het oog op de uitbreiding van een biomassaproductieproject.
Al in 2019 lanceerden de drie instellingen een oproep tot het indienen van ideeën voor projecten om productieve landschappen op deze site te vestigen [1]. Bij deze gelegenheid werd er op het terrein een bijeenkomst georganiseerd om de vorming van netwerken en partnerschappen aan te moedigen.
Het is officieel: het aanplantingsproject wordt uitgetekend …
Het winnend project is bekend!
Het door de adviescommissie benoemde samenwerkingsverband is multidisciplinair: landschap, architectuur, stedenbouw, biomassa-expertise, ecologische engineering, agronomie en economie. Het doel is om het meest geschikte antwoord te geven met het oog op het erfgoed en de omgevingsgevoeligheden van de site, waarbij soberheid (koolstof) in de uitvoering van het project wordt aangemoedigd. Het geselecteerde team stelt een schaalbaar project voor in functie van de noden en de mogelijke komst van nieuwe actoren op de site.
Dit partnerschap ligt vooral in de lijn van de filosofie van Le Martinet die tot doel heeft de Belgische knowhow te herlokaliseren en een voorbeeld te zijn voor de duurzame ontwikkeling. Inderdaad, de site herbergt reeds de brouwerij “La Manufacture Urbaine”, de bakkerij “Levures sauvages” [2] en de Vignoble du Martinet (wijngaard). De site wordt ook doorkruist door meerdere wandelpaden en -routes, waaronder de “Boucle Noire”, een langeafstandswandelroute. Al deze positieve initiatieven dragen bij tot de revitalisering van de site en motiveren de stakeholders om een Masterplan op te stellen.
Naar een nieuwe experimentele productielocatie aan de voet van de slakkenberg
De mijnsite van Le Martinet is de getuige van een eeuw van ontginning van een fossiele hulpbron: steenkool. De geologische en bodemkundige kwaliteiten van dit energielandschap maken het uniek. Het is samengesteld uit ecosystemen die verschillen naar gelang de aard van de lagen, waarbij de slakkenbergen de meest karakteristieke monumenten zijn.
De stad Charleroi, die zich bewust is van het erfgoed, heeft in 2013, in een eerste fase van de werkzaamheden, de nodige maatregelen genomen om de aanwezige gebouwen te conserveren. Parallel aan deze eerste fase werkten GxABT en ValBiom ook samen aan het onderhoud en de monitoring van een pilootproject met wilgen. Dit om de mogelijkheden van de kolenmijnen in de regio voor de productie van biomassa te bestuderen. Met dit in het achterhoofd werd in het najaar van 2019 de Interreg New-C-Land open call gelanceerd.
De groep brengt zowel ontwerpers (Les Marneurs) als toekomstige ondernemers (BeVert) en de CRA-W samen die ter plaatse zaden zullen ontwikkelen door middel van microvermeerdering.
©Ville de Charleroi
Er werden twee gebieden geïdentificeerd voor de productie van biomassa:
- Een recent ontruimd kerngebied, ongeveer twee hectare, voor de aanplant van miscanthus. Het is in dit gebied dat het experimentele korte omloophout met zeer korte rotatie is gelegen. Het zal daar worden onderhouden.
- Een drie hectare groot berkenbos bestaande uit natte laagtes dat duurzaam zal worden beheerd voor het behoud en de bescherming van de bestaande fauna en flora.
Er zal tegelijkertijd een coherente aanpak op de hele site worden toegepast om de verschillende erfgoedelementen en de intrinsieke landschappelijke kwaliteiten van de Martinet-site te versterken. De verschillende gebouwen bieden onderdak aan tal van economische en culturele spelers: de wijnboeren van Le Martinet, de brouwerij van La Manufacture Urbaine, een bakkerij …
Het uiteindelijke doel is om in een extra kort circuit de energie te kunnen produceren die nodig is voor deze verschillende bedrijven.
—
[1] Dit concept, dat gebaseerd is op het principe van fytomanagement, is bedacht door de Mission Lyon Vallée de la Chimie 2030. Het komt tegemoet aan de behoefte van een duurzaam beheer van de natuurlijke hulpbronnen in de steden. Voor meer informatie, klik hier L’Appel des 30 : un dispositif partenarial exemplaire mis en place à Lyon – ValBioMag, 23.05.2019.
[2] Levures Sauvages is een bedrijf dat de infrastructuur van de MMM (Maitres de mon Moulin) in Charleroi zal exploiteren. De kernactiviteit van Les Levures sauvages is gericht op de productie en verwerking van oud tarwemeel (van een deugdzame landbouw).
